Wróć 
Naturalne zmiany w zakresie zdrowia seksualnego - spojrzenie z kilku perspektyw Naturalne zmiany w zakresie zdrowia seksualnego - spojrzenie z kilku perspektyw
Życie seksualne mężczyzn (i nie tylko) w starszym wieku należałoby rozpatrywać z kilku perspektyw.
- Po pierwsze - społecznej, po drugie - psychologicznej, po trzecie - fizjologicznej - zaznacza ekspertka.
Z perspektywy społecznej należy uwzględnić takie czynniki jak przejście na emeryturę, wdowieństwo czy ograniczenie kontaktów społecznych - często naturalne konsekwencje tego etapu życia.
Z kolei psychologia wiąże się ściśle z fizjologią:
- Nasze postrzeganie siebie w dużej mierze zależy od zdrowia i sprawności fizycznej. Trzeba zaznaczyć, że u zdrowych osób w podeszłym wieku, wydolność seksualna nie jest znacząco mniejsza niż u osób młodszych. Zwłaszcza jeśli osoby te w młodszym wieku pozostawały aktywne seksualnie.
Nie oznacza to jednak, że wiek nie przynosi zmian.
- Spadek aktywności seksualnej w starszym wieku może mieć związek w dużej mierze z kumulacją różnych chorób, czy też ujawnieniem objawów zaniedbanych wcześniej dolegliwości. Zachęcajmy zatem osoby w naszym najbliższym otoczeniu, do regularnych badań i działania profilaktycznego.
Ekspertka podkreśla też, że życie seksualne seniorów nie musi wcale ustawać - a nawet może się zmieniać w pożądanym kierunku:
- Osoby w starszym wieku mogą zdecydować o zwiększeniu, zmniejszeniu lub zmianie formy aktywności seksualnej lub o jej zakończeniu. Znaczenie mają tu jedynie psychofizyczne możliwości danej osoby. Sfera seksualna rozpatrywana jako gotowość do aktywności w tym zakresie jest sprawą indywidualną każdego człowieka, podobnie jak popęd seksualny każdego człowieka jest różny.
Z jakimi problemami mierzą się starsi mężczyźni?
Trudności seksualne u seniorów nie są rzadkością, ale często pozostają przemilczane. Iwona Radaczyńska zwraca uwagę, że:
- Problemy mogą być związane z chorobami narządów ruchu lub chorobami serca, czy cukrzycą, ale również chorobami prostaty, czy związanymi z tym zabiegami operacyjnymi.
Do najczęściej pojawiających się trudności należą osiągnięcie i/lub utrzymanie wzwodu czy też osiągnięcie satysfakcji.
Leki a libido – czy farmakologia szkodzi?
Niektóre choroby przewlekłe, jak cukrzyca, nadciśnienie czy choroby serca, mogą wpływać na życie seksualne, ale wpływ ten bywa niejednoznaczny.
- Wyniki badań nie są jednoznaczne, co do wpływu wymienionych chorób na życie seksualne starszych mężczyzn. Prawdopodobnie mają znaczenie raczej przyjmowane z powodu różnych schorzeń leki.
Wraz z wiekiem zmienia się też fizjologiczne funkcjonowanie ciała:
- Zmienia się nasze fizjologiczne funkcjonowanie, co za tym idzie odpowiedź narządów na bodźce jest mniejsza. Zmniejszony napływ krwi do tkanek oraz wydłużony – np. przyjmowaniem leków wzmagających erekcję – czas odpowiedzi tętnic mogą powodować obniżoną sztywność penisa i tym samym przełożyć się na zaburzenia w sferze seksualnej.
Dla wielu seniorów kluczowe staje się pytanie o wpływ konkretnych leków na potencję.
- Ryzyko wystąpienia np. zaburzeń erekcji pojawia się w przypadku leków stosowanych w psychiatrii, leków przeciwpadaczkowych, leków stosowanych w leczeniu chorób serca, leków urologicznych, leków stosowanych w gastroenterologii. Nie oznacza to jednak, że wszystkie leki z wymienionych grup wywołują zaburzenia erekcji. Ryzyko może pojawiać się na przykład tylko w przypadku niektórych substancji czynnych. Zachęcam, by pytać o tę kwestię lekarza ordynującego leki.
Styl życia - podstawa zdrowia seksualnego
Ekspertka podkreśla, że ważnym elementem dbania o sprawność seksualną pozostaje styl życia:
- Zdrowa dieta, aktywność fizyczna wpływają pozytywnie na zmniejszanie ryzyka chorób cywilizacyjnych, radzenie sobie ze stresem. Z badań wynika, że dzięki aktywności fizycznej poprawia się ogólna sprawność, samopoczucie, funkcjonowanie organizmu oraz wygląd zewnętrzny.
Z drugiej strony - zagrożenie stanowią używki:
- Wpływ używek jest dla większości z nas oczywisty i znany, jednak w dalszym ciągu brakuje nam konsekwencji w walce z nimi. Najpopularniejsze używki, czyli papierosy i alkohol, znacząco wpływają na aktywność seksualną niezależnie od wieku.
Kiedy i jak szukać pomocy?
Warto udać się do specjalisty, gdy trudności się przedłużają lub budzą niepokój.
- Konsultacja z seksuologiem jest zalecana w każdym przypadku, gdy zaburzenia, dolegliwości bólowe czy inne problemy w sferze seksualnej utrzymują się dłuższy czas (np. kilka tygodni). Przy czym mówiąc ‘inne problemy’ mam na myśli dosłownie wszystko, co może nas zaniepokoić czy stać na drodze do osiągnięcia satysfakcjonującego życia seksualnego.
A możliwości leczenia są dziś szerokie:
- Medycyna w zaburzeniach erekcji oferuje leki zawierające sildenafil, tadalafil, wardenafil, avanafil. Ich działanie opiera się na poprawie krążenia krwi w prąciu – mówiąc najprościej - poprawiając tym samym możliwość osiągnięcia oraz utrzymania wzwodu.
W określonych przypadkach można też rozważyć terapię hormonalną:
- W przypadku zdiagnozowania niedoboru testosteronu, można podawać testosteron, pod ścisłą kontrolą lekarza. Zaburzenia erekcji mogą mieć również podłoże psychologiczne – wówczas przydatna z pewnością okaże się odpowiednio dobrana psychoterapia.
Aktywność seksualna a zdrowie i samopoczucie
- Jak większość kwestii w naszym życiu, tak i aktywność seksualna ma swoje wady i zalety – zauważa Iwona Radaczyńska. - Do wad z pewnością zaliczyć należy zwiększony wydatek energii związany z tym rodzajem aktywności, który obciąża serce, mózg, co może stanowić zagrożenie dla osób starszych.
Nie zmienia to faktu, że korzyści są znaczne:
- Z kolei niewątpliwą zaletą aktywności seksualnej jest pozytywny wpływ na odczuwanie ‘bycia dłużej młodym’ oraz poczucie własnej wartości. Pozwala na obniżenie stresu, ale również na ‘zastrzyk’ hormonów szczęścia.
Obalmy mity, otwarcie rozmawiajmy
Ekspertka podkreśla, że największą przeszkodą w zdrowym podejściu do seksualności seniorów wciąż pozostają stereotypy.
- Do najczęściej powielanych należy z pewnością ten, mówiący o tym, że "seniorzy nie uprawiają seksu". Jak wspomniałam wcześniej, z wiekiem może zmieniać się poziom aktywności seksualnej czy odczuwanej satysfakcji, jednak samo starzenie nie równa się absolutnym ‘zablokowaniem’ funkcji seksualnych człowieka oraz potrzeb w tym zakresie.
Kolejny mit to przekonanie, że osoby starsze przestają myśleć o seksie:
- Mit ten może wynikać z faktu, że często zmiany w aktywności seksualnej wraz ze starzeniem się, naturalnie mogą wiązać się z utratą wieloletnich partnerów. Nie oznacza to jednak, że potrzeby czy funkcje seksualne zostają "wyłączone".
Wiele z powtarzanych mitów wynika z wieloletniego tabu kulturowego, ale także z niewielkiej edukacji w tym zakresie.
- W obliczu starzejącego się polskiego społeczeństwa, wydaje się być istotne dbanie zarówno o edukację w tym zakresie, jak również o zwiększanie otwartości w rozmowach i przełamywanie tabu.
Bibliografia:
Bancroft, J., Seksualność człowieka, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008, s. 249 – 274
Cichocka M., Starość i seks, W: Beisert, M., Seksualność w cyklu życia człowieka, Zakład Wydawniczy K. Domke, Poznań 2004, s. 2005 - 229
Fabiś A., Aktywność seksualna osób starszych, W: Jodko, A, Fabiś A. Tabu seksuologii. Wydawnictwo Academica Szkoły Wyższej Psychologii Sołecznej, Warszawa 2008;
Kotlarek M., Szark-Eckardt M., Bartik P., Zukow W. Aktywność fizyczna a choroby cywilizacyjne osób starszych, Journal of Education Health and Sport, DOI: 10.5281/zenodo.31000
Rybowska, A. (2017), Stereotypy a styl życia i zachowania rynkowe osób 65+, Handel Wewnętrzny, Nr 4(369) , s. 377-387 (tom I)
Woroń, J., Kostka-Trąbka, E., Zaburzenia erekcji jako wynik niepo¿¹danego dzia³ania leków, Seksuologia Polska 2005, 3, s. 18–22
